-
1 шырпы
I сущ.спи́чка || спи́чечныйшырпы сызу — чи́ркнуть спи́чкой
бер кап шырпы — коро́бка спи́чек
шырпы кабызу — заже́чь спи́чку
шырпы башы — спи́чечная голо́вка
шырпы кабы — спи́чечная коро́бка
шырпы фабрикасы — спи́чечная фа́брика
••шырпы белән уйнау — игра́ть со спи́чкой, игра́ть с огнём; подже́чь, подпали́ть
шырпы кабы (тартмасы) кебек (шикелле; кадәр; чаклы) — как спи́чечная коро́бка, о́чень ма́ленький ( о доме)
шырпы сызу — поджига́ть/подже́чь, подпали́ть, соверши́ть поджо́г; преда́ть огню́
шырпысын да калдырмау — всё отобра́ть, ничего́ не оставля́ть
- шырпыга да тимәү II сущ.шырпысына кадәр — до мелоче́й
1) зано́закергән шырпыны алу — вы́тащить (извле́чь) зано́зу
эшли белмәгән кулга шырпы керер — (посл.) неуме́лая рука́ всегда́ в зано́зах
2) шип; о́стрый вы́рост, игла́, колю́чка ( у растений); см. тж. тикәншайтан таягы шырпысы — шипы́ чертополо́ха
3)а) деревя́нный гво́здик; подбо́йный (сапо́жный) гвоздь(итек) табанына шырпы кагу — подбива́ть подо́шву сапо́г деревя́нными гвоздя́ми
б) деревя́нный гвоздь, шпи́лька, сте́ржень (для скрепления края полога, насыпанного зерном); сколо́тень, шпи́гирь, шпиго́ль (обл.)•• -
2 сызу
I перех.1) прям.; перен. черти́ть, наче́рчивать/начерти́ть, прочёркивать/прочерти́ть, линова́ть || черче́ние; линова́ние; проводи́ть/провести́ ли́ниюсызык сызу — начерти́ть ли́нию
кәкре сызык сызу — прочерти́ть криву́ю
түгәрәк сызу — начерти́ть круг
план сызу — черти́ть план
карта сызу — начерти́ть карту
схема сызу — начерти́ть схе́му
туры юл сызу — начерти́ть пра́вильный путь
2) прям.; перен.а) чи́ркать/чи́ркнуть ( что чем)шырпы сызу — чи́ркнуть спи́чкой
б) води́ть, тяну́тьсмычокны сызу — води́ть смычко́м
в) черкну́тьбер-ике сүз сызды — черкну́л не́сколько слов
3) зачёркивать/зачеркну́ть ( что) || зачёркиваниеязылганны сызу — зачёркивать напи́санное
4) вычёркивать/вы́черкнуть ( что) || вычёркиваниеисемлектән сызу — вы́черкнуть из спи́ска
5) перен.; разг. стега́ть/стегну́ть, стегану́ть прост.чыбыркы белән сызу — стегану́ть кнуто́м
камчы белән сызу — стегну́ть пле́тью
6) проводи́ть/провести́ || проведе́ние (рубежей, границ и т. п.)межа сызу — провести́ межу́
буразна сызу — провести́ борозду́
7) разрыхля́ть/разрыхли́ть, оку́чивать || разрыхле́ние, оку́чивание (плу́гом)рәт араларын сызу — разрыхля́ть междуря́дья
бәрәңгене сука белән сызу — оку́чивать карто́фель сохо́й
8) перен.; разг. иску́сно игра́ть (сыгра́ть), тяну́ть; растя́гиватьгармун сызу — растя́гивать гармо́шку
скрипка сызу — игра́ть на скри́пке
көй сызу — тяну́ть мело́дию
9) перен.; прост. дра́пать/драпану́ть, дава́ть/дать стрекача́, удира́ть/удра́ть; убира́ться/убра́тьсяавылдан сыздылар — убрали́сь из села́
сызу моннан — убира́йся отсю́да
берәр яры сызу — удра́ть куда́-нибудь
тиз генә сызу — поскоре́е убра́ться
•- сыза бирү
- сыза килү
- сыза тору
- сыза язу
- сызып җибәрү
- сызып ташлау
- сызып чыгу II неперех.1) тлетьучакта күмер сызып ята — в очаге́ тле́ет уголёк
2) прям.; перен. та́ять, раста́ять, ста́ятьязгы кар акрын гына сыза — весе́нний снег постепе́нно та́ет
авырудан күзгә күренеп сызу — от боле́зни та́ять на глаза́х
3) перен. горева́ть, кручи́ниться, беспоко́иться; боле́тьэчтән сызу — горева́ть про себя́
ялгыз башы сызып йөри — горю́ет одино́ко
йөрәк сыза — се́рдце но́ет
См. также в других словарях:
сызу — (СЫЗЫЛУ) – ф. I. 1. Сызыкны: үткәрү, булдыру, ясау. Сызык рәв. эз ясау 2. Сызым һ. б. ш. нәрсәне ясау 3. Ашык пошык һәм әз генә язу 4. Язган, рәсемгә төшерелгән һ. б. ш. нәрсәнең өстеннән сызыклар үткәреп яки бүтәнчә каралтып бозу, яраксызга… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сызгыч — 1. Шырпы кабында: шырпыны сызып кабызу өчен махсус матдә ябыштырылган өслек. II. СЫЗГЫЧ – Уен коралының кылларын сызып уйнау өчен ат кылы тарттырып ясалган таякчык скрипкә сызгычы. III. СЫЗГЫЧ – Туры сызу өчен хезм. итә торган тигез кырлы юка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге